Bosh sahifa > Navoiy shahri, Yangiliklar > ҚИЗИЛТЕПАДАГИ КЛАСТЕР УСУЛИНИНГ АФЗАЛЛИГИ
ҚИЗИЛТЕПАДАГИ КЛАСТЕР УСУЛИНИНГ АФЗАЛЛИГИ23-12-2017, 18:06. Muallif: deputat |
Бугунги кунда ҳар бир соҳада инновация ва изланиш янги ютуқларга эришиш, мустаҳкам рақобатни йўлга қўйишда муҳим омил бўлмоқда. Хусусан, мамлакатимизда аграр соҳани ислоҳ қилиш, қишлоқ хўжалигида ҳам замонавий усуллардан оқилона фойдаланиш ижобий самаралар бермоқда. Масалан, қишлоқ хўжалигида кластер усулининг жорий этилиши ерни шудгорлашдан ҳосилни етиштиришгача, хом ашёдан тайёр маҳсулотгача бўлган жараёндаги кўп босқичли комплекс ёндашув тизимини яратди. Айниқса, енгил саноат корхоналарининг хом ашё етиштириш манбаи саналган деҳқон ва фермер хўжаликлари билан ҳамкорлигини янада мустаҳкамлашда мазкур усул яхши натижалар бермоқда.
Сўнгги ўн йилликда бутун дунёда иқтисодиётнинг рақобатбардошлилигини оширишнинг кенг тарқалган усулларидан бири – кластер усулидан кенг фойдаланилаётир. Кластер стратегияси Европа иттифоқи томонидан кенг тарғиб қилинаяпти. Еврокомиссия иттифоқ ҳудудида кластер ривожланишини янада қўллаб-қувватламоқда.
Айни пайтда Россия Федерациясида 25 та кластер мавжуд. Санкт-Петербург шаҳрида аэрокосмик соҳада, Федерация жанубида аграр соҳада кластерлар фаолият юритмоқда. Хитой Халқ Республикасида автомобилсозлик, кимё, фармацевтика, электротехника, маиший техникалар, тўқимачилик ва енгил саноат маҳсулотлари, қурилиш, қишлоқ ва ўрмон хўжалиги, балиқчилик каби кўплаб соҳаларда кластер усулида иш олиб борилаётир.
Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан Ўзбекистонда ҳам кластер услубида фаолият юритадиган енгил саноат корхоналари янада қўллаб-қувватланмоқда.
Вилоятдаги "Бахт текстиль”, "Тошработ текстиль” ва "Навбаҳор текстиль” масъулияти чекланган жамиятлари томонидан замонавий ва энергия тежамкор технологик ускуналар асосида кластер усулида сифатли трикотаж маҳсулотлари ишлаб чиқариш йўлга қўйилмоқда. Ушбу кластер иштирокчилари вилоятда пахта толасини чуқур қайта ишлаб, жаҳон бозори талабларига мос экспортбоп маҳсулотлар ишлаб чиқаради.
Умумий қиймати қарийб 70 миллион АҚШ долларини ташкил этувчи ушбу лойиҳалар амалиётга татбиқ этилгач, пахта толаси тўлиқ қайта ишланади. Ип-калавадан тайёр мато ишлаб чиқарилиб, турли матолардан трикотаж маҳсулотлари тайёрланади. Корхоналар ўз маҳсулотларини экспортга йўналтиришни мўлжалламоқда.
Президентимиз Қишлоқ хўжалиги ходимлари кунига бағишланган тантанали маросимдаги нутқида, Ўзбекистон пахтачилигининг келажаги сифатида қаралаётган вилоятимизнинг Қизилтепа туманида амалда қўлланган – пахтани етиштиришдан тортиб, ундан тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришгача бўлган босқичларни ўз ичига қамраб олган кластер усулига алоҳида тўхталди. Хусусан, бу истиқболли тажрибани кенг ёйиш мақсадида мамлакатимиздаги ўттиздан зиёд енгил саноат корхонасига тўрт юз минг гектардан кўпроқ пахта майдонлари бириктириб берилади, дея таъкидлади.
Жумладан, Қизилтепа туманидаги 305 фермер хўжалигининг 8 минг 713 гектар пахта майдони Навоий шаҳрида фаолият юритаётган "Бахт текстиль” Ўзбекистон-Россия-Лихтенштейн қўшма корхонасига бириктирилди.
– Корхонамизда ишлаб чиқариш қуввати юқори бўлган, замонавий технологияларни ўрнатганмиз, – дейди корхона раҳбари Фурқат Турсунов. – Бунинг натижасида экспортбоп сифатли маҳсулотлар тайёрлашга эришаяпмиз. Давлатимиз раҳбари, жорий йилнинг март ойида вилоятга ташрифи давомида туманда пахта хом ашёсини чуқур қайта ишлаш бўйича зарур кўрсатмалар берган эди. Дастлаб, корхонамизга 2 минг гектар пахта майдони берилган бўлиб, айни пайтда тасарруфимиздаги ер майдони 4 баробарга кенгайди. Жорий мавсумда туман миришкорлари билан тузилган шартнома режаси 110 фоизга бажарилгани кластер усулининг янада истиқболли эканини исботлади. Ерни шудгорлашдан тортиб, уруғ қадаш, ишлов ва ўғит бериш, ёқилғи-мойлаш маҳсулотлари, ўсимлик ва ҳашаротларга қарши дори воситалари билан таъминлаш, ўз вақтида озиқлантириш ва суғориш ишлари мониторинги юритилди. Тизим ўзини оқлади. 42 нафар тажрибали мутахассис иш билан таъминланди.
Айни пайтда тумандаги қайта ишланган пахта толаси тўлиқлигича чуқур қайта ишлаш учун корхонага йўналтирилиб, 4 босқичли тизим асосида қайта ишланиб, тайёр маҳсулот ҳолига, яъни трикотаж кийим кўринишига келтирилмоқда. Асосийси, 560 нафар маҳаллий аҳоли меҳнат қилаётган "Қизилтепа пахта тозалаш” АЖ да кластер усули орқали яратилган тизим самарасида ўтган йилга нисбатан 9 миллиард 860 миллион сўм маблағ иқтисод қилинди.
Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги ходимлари куни байрами арафасида "Бахт текстиль” қўшма корхонасининг кўмагида Қизилтепа туманидаги фермер хўжаликлари 21 дона қишлоқ хўжалиги техникалари ва "GM Uzbekistan” корхонасида ишлаб чиқарилган автомобилларни харид қилишди.
Мухтасар айтганда, вилоятдаги енгил саноат корхоналарининг кластер усулидан кенг фойдаланиши ҳудудда етиштирилаётган пахта хом ашёсини шу ернинг ўзида тўлиқ қайта ишлаш, тайёр трикотаж маҳсулотларини экспортга йўналтириш ва жаҳон бозоридан муносиб ўрин эгаллашига хизмат қилади.
Нуриддин РАҲИМОВ.
Ortga qaytish |